ฟันคุดคืออะไร มีกี่แบบ ถอนแล้วหน้าเรียวจริงไหม
ฟันคุด คืออะไร
ฟันคุด คือ ฟันที่พยายามจะงอกขึ้น แต่ขึ้นไม่ได้ เพราะเอียงไปชนกับฟันซี่ข้างเคียง และมีพื้นที่กระดูกขากรรไกรไม่พอ ให้ฟันงอกขึ้นได้ โดยทั่วไปจะเป็นฟันกรามล่างซี่ในสุด ปกติฟันซี่นี้จะขึ้นในช่วงอายุ 16-25 ปี ซึ่งหากไม่ขึ้น ก็จะกลายเป็นฟันคุด ฟันคุดบางซี่จมอยู่ใต้กระดูกบางส่วน บางซี่อาจมองไม่เห็นเลย เพราะจมอยู่ใต้เหงือกทั้งหมด
ฟันคุดมีทุกคนไหม
ไม่ใช่ทุกคนจะมีฟันคุด เราพบว่ามีคนประมาณ 30% ที่ไม่มีฟันคุดเลย เนื่องมาจาก 2 เหตุผล คือฟันคุดไม่โผล่ขึ้นมาที่เหงือก ฟันคุดประเภทนี้จะฝังอยู่ใต้กระดูกหรือที่เรียกว่า impacted tooth ส่วนอีกเหตุผลคือไม่มีฟันคุดจริงๆ ซึ่งมักเกิดจากกรรมพันธุ์
ฟันคุดมีกี่แบบ
ฟันคุดแบ่งออกตามลักษณะของฟันคุดที่ขึ้นภายในช่องปาก ดังนี้
- ฟันคุดชนิดล้มไปข้างหน้า มีลักษณะเอนไปด้านหน้าจนเบียดกับฟันซี่หน้า อาจเป็นฟันคุดโผล่พ้นเหงือก หรือยังถูกเหงือกปกคลุมอยู่ก็ได้
- ฟันคุดชนิดวางตัวในแนวราบ มีลักษณะเป็นแนวนอน ฝังตัวอยู่ในเหงือก หรือใต้แนวกระดูก ถือเป็นฟันคุดที่เอาออกยากที่สุด
- ฟันคุดชนิดตั้งตรง ฟันคุดโผล่พ้นเหงือกขึ้นมาได้บางส่วน โดยจะตั้งตรงเหมือนฟันซี่ปกติ ไม่เอียงไปดันฟันซี่ข้างเคียง ส่งผลกระทบน้อยกว่าฟันคุดแบบอื่น ๆ
- ฟันคุดชนิดล้มไปด้านหลัง มีลักษณะเอนไปทางด้านหลัง อาจเป็นฟันคุดโผล่พ้นเหงือก หรือยังฝังตัวอยู่ในเหงือก หรือใต้แนวกระดูกก็ได้
ฟันคุดจำเป็นต้องถอนไหม ต้องถอนเมื่อไร
โดยส่วนใหญ่ทันตแพทย์จะแนะนำให้ถอน หรือผ่าฟันคุดออก เพื่อป้องกันปัญหาต่างๆ ที่เกิดตามมา เช่น ฝันผุ ปวดฟัน ปวดเหงือก เหงือกอักเสบ เป็นต้น โดยหลังจากตรวจพบสามารเอาออกได้ทันที ไม่จำเป็นต้องรอให้เห็นฟันคุดโผล่ขึ้นมา
ฟันคุดแบบไหนต้องถอน แบบไหนต้องผ่า
ขึ้นอยู่กับว่า ฟันคุดที่พบมีลักษณะอย่างไร หากฟันคุดงอกพ้นเหงือกมาได้ จะใช้วิธีการถอนฟันคุดซี่นั้นออกแบบเดียวกับถอนฟันซี่อื่นๆ แต่ถ้าฟันคุดฝังตัวอยู่ในเหงือก มีเหงือกหนาปกคลุมอยู่ ทันตแพทย์มักจะใช้วิธีการผ่าแทน
ผ่าฟันคุด เพื่ออะไร
อย่างที่บอกไปข้างต้นว่า การถอน หรือผ่าฟันคุดออกช่วยป้องกันปัญหาต่างๆ ที่อาจเกิดตามมา ปัญหาที่ว่าจะมีอะไรบ้าง ตามไปดูพร้อมกัน
ป้องกันอันตรายจากเหงือกอักเสบ
เมื่อเกิดฟันคุดขึ้นแล้ว มีความเป็นไปได้สูงที่จะมีเศษอาหารเข้าไปติดอยู่บริเวณซอกฟันระหว่างฟันคุดกับฟันซี่ที่ติดกัน ทำให้ทำความสะอาดได้ยาก ซึ่งเชื้อแบคทีเรียที่สะสมอยู่จะทำให้เหงือกเกิดการอักเสบ ปวด บวม จนร้ายแรงถึงขั้นเป็นหนองและลุกลามไปยังบริเวณอื่นๆ เช่น ใต้คาง หรือใต้ลิ้นได้
ป้องกันอาการปวด
เนื่องจากฟันคุดเป็นฟันที่ไม่สามารถโผล่ขึ้นมาเหนือเหงือก หรือโผล่ขึ้นมาได้เพียงบางส่วน และมักเกิดขึ้นในตำแหน่งของฟันกรามด้านในสุด ทำให้เกิดแรงดันบริเวณขากรรไกร จนเกิดอาการปวดฟันขึ้นได้
ป้องกันการละลายตัวของกระดูกหุ้มรากฟัน
นอกจากแรงดันจากฟันคุดจะทำให้เกิดอาการปวดแล้ว แรงดันจากฟันคุดที่พยายามดันขึ้นมา จะทำให้กระดูกที่หุ้มรากฟันถูกทำลายไป ถ้าหากเราผ่าหรือถอนฟันคุดออกช้าเกินไป กระดูกรอบรากฟันหรือรากฟันข้างเคียงอาจละลายตัว จนทำให้ฟันซี่นั้นตายได้
ป้องกันการเกิดถุงน้ำ
หากเราปล่อยฟันคุดทิ้งไว้นานเกินไป เนื้อเยื่อที่หุ้มอยู่รอบๆ ฟันที่คุดอาจจะขยายใหญ่ขึ้นจนกลายเป็นถุงน้ำ ซึ่งหากถุงน้ำนี้โตขึ้นเรื่อยๆ อาจทำให้ใบหน้าบวม เอียงผิดรูปและส่งผลให้ขากรรไกรข้างหนึ่งใหญ่กว่าอีกข้างหนึ่งได้
ป้องกันกระดูกขากรรไกรหัก
การที่ฟันคุดไม่สามารถขึ้นตรง และโผล่พ้นเหงือกขึ้นมาได้ จะทำให้เกิดแรงดันบริเวณขากรรไกรโดยรอบ ทำให้กระดูกขากรรไกรในบริเวณนั้นบางกว่าตำแหน่งอื่นๆ ซึ่งเมื่อเกิดการกระทบกระแทกหรือได้รับอุบัติเหตุ จึงมีความเป็นไปได้สูงที่ขากรรไกรบริเวณนั้น จะหักง่ายกว่าส่วนอื่นๆ
ช่วงอายุที่เหมาะกับการผ่าฟันคุดๆ
อายุ 18-25 ปี เนื่องจากเป็นช่วงที่กระดูกขากรรไกรและรากฟันยังมีพัฒนาการอยู่ รากฟันยังไม่ยาวพอ ส่วนกระดูกจะยืดหยุ่นและนิ่ม ทำให้ง่ายต่อการกรอกระดูกและตัดฟัน นอกจากนี้ การผ่าฟันคุดในช่วงอายุเท่านี้แผลจะหายเร็ว และพักฟื้นน้อยกว่าวัยอื่นๆ
ฟันคุดโผล่ขึ้นตรง ต้องถอนไหม
ฟันคุดขึ้นตรง อาจไม่ได้สร้างปัญหา เพราะไม่เบียดกับฟันซี่อื่นๆ ทำให้อาจไม่ต้องผ่าออก แต่อย่าลืมว่า ฟันคุดอยู่ภายบริเวณที่ทำความสะอาดได้ยาก หากปล่อยเอาไว้ เศษอาหารอาจสะสมอยู่ที่ช่องว่างฟันคุดและฟันซี่ข้างเคียง ทำให้ฟันผุและเกิดกลิ่นปากได้ ทันตแพทย์ส่วนใหญ่จึงแนะนำให้ถอนออกจะดีที่สุด
ถอนฟันคุดหน้าเปลี่ยนไหม
ความเข้าใจที่ว่าเมื่อถอนฟันคุด หรือผ่าฟันคุดแล้วหน้าจะเร็วเล็กลงนั้นเป็นความเข้าใจที่ผิด การถอนฟันคุดมีจุดประสงค์ เพื่อประโยชน์ในการป้องกันและลดความเสี่ยงของโรคทางทันตกรรมรวมถึงภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้นในอนาคต
การผ่าฟันคุดเป็นหัตถการทางทันตกรรมที่มีความซับซ้อนไม่เท่ากัน ในบางกรณีที่ฟันคุดอยู่ในตำแหน่ง หรือเรียงตัวผิดปกติมาก ก็อาจทำให้การผ่าฟันคุดมีความยาก ต้องใช้ทั้งเวลาในการรักษา รวมถึงพักฟื้นนานหลายวัน คนไข้อาจรับประทานอาหารได้ไม่สะดวก ทำให้มีน้ำหนักลดบ้าง จึงเป็นที่มาของโครงหน้าดูเรียวขึ้น
รูปร่างของโครงหน้ามีปัจจัยสำคัญคือกระดูกขากรรไกร กล้ามเนื้อ และปริมาณไขมัน ซึ่งการผ่าฟันคุดไม่ได้ปรับ หรือแก้ไขปัจจัยดังกล่าว จึงไม่สามารถปรับรูปหน้า หรือกรามได้อย่างถาวร
การจัดฟันทำให้หน้าเรียวเล็กลงจริงหรือ
การจัดฟันในเด็กโดยเฉพาะในช่วงอายุ 12-16 ปี ซึ่งเป็นช่วงที่กระดูกใบหน้า และขากรรไกรอยู่ในช่วงกำลังเจริญเติบโต สามารถทำให้สัดส่วนของโครงหน้าสมส่วนและสวยงามขึ้นได้ โดยเฉพาะในคนไข้ที่มีความผิดปกติของการสบฟัน และรูปร่างของกระดูกขากรรไกร ก็จะเห็นผลชัดเจนมากยิ่งขึ้น หากบุตรหลานของคุณอยู่ในช่วงวัยรุ่น และกำลังยากจัดฟัน นี่คือช่วงเวลาที่ดีที่สุดสำหรับการเข้ามาพบคุณหมอจัดฟัน เพื่อรับคำปรึกษาแนะนำจากผู้เชี่ยวชาญ
สำหรับในผู้ใหญ่สาเหตุที่ทำให้รูปหน้าเปลี่ยนไปหลังการจัดฟันมักมาจากการจัดฟันร่วมกับการถอนฟัน เพราะการถอนฟันออกไปทำให้เพิ่มพื้นที่การดึงฟันให้มาสบกันมากขึ้น หรือการดึงฟันล่างเข้า เพื่อทำให้กระดูกขากรรไกรดูยื่นน้อยลง ทำให้คางดูชัดเจนมากขึ้น ส่วนปากที่เคยอูมออกมาก็จะดูยุบลงตามฟันที่ถูกจัดระเบียบตามไปด้วย ทำให้ใบหน้าดูเหมือนจะเรียวขึ้นหรือดั้งโด่งขึ้นนั่นเอง อย่างไรก็ดีรูปร่างของกระดูกขากรรไกรจะไม่มีการเปลี่ยนแปลง หากไม่ได้รับการผ่าตัด
ใครที่ถอนฟันคุด หรือจัดฟันแล้วมีโอกาสหน้าเปลี่ยน
สำหรับผู้ที่มีโอกาสจัดฟันแล้วหน้าเปลี่ยน มักจะอยู่ในกลุ่ม ดังต่อไปนี้
- ผู้ที่จัดฟันในช่วงอายุน้อย
ผู้ที่จัดฟันในขณะอายุน้อย หรือในช่วงอายุประมาณ 12-16 ปี จะมีโอกาสทำให้หน้าดูเล็กเรียวขึ้นมากกว่าการจัดฟันในวัยผู้ใหญ่ แต่ก็อาจช่วยได้เพียงเล็กน้อยเท่านั้น
- ผู้ที่มีปัญหาฟันหน้ายื่นจนทำให้ปากอูม
สำหรับคนที่มีปัญหาฟันหน้ายื่น จนส่งผลให้รูปปากอูมผิดปกติ ซึ่งหากทำการรักษาด้วยการจัดฟันแล้ว ปากก็จะยุบลง จนทำให้ใบหน้าดูเรียวและเปลี่ยนแปลงตามไปด้วย
- ผู้ที่มีปัญหาฟันซ้อนเก
ผู้ที่มีปัญหาฟันซ้อนหรือฟันเก คุณหมอมักจะแนะนำให้ถอนฟันร่วมกับการจัดฟัน ซึ่งจะทำให้ฟันเรียงตัวสวยเป็นระเบียบ เมื่อจัดฟันเสร็จจึงอาจทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงจนทำให้ใบหน้าดูเรียวขึ้นได้
- ผู้ที่มีปัญหาฟันล่างคร่อมฟันบน
ปัญหาฟันล่างคร่อมฟันบนนั้นเป็นความผิดปกติในการเรียงตัวของฟันที่พบกันบ่อยๆ เมื่อรักษาจนฟันกลับมาสบกันเป็นปกติแล้ว ก็จะทำให้หน้าเรียว หรือเข้ารูปมากขึ้น
- มีความผิดปกติของการสบฟันมาก
สำหรับผู้ที่มีความผิดปกติของการสบฟันมากและต้องเข้ารับการจัดฟันร่วมกับการผ่าตัดขากรรไกร การรักษาแบบนี้สามารถปรับรูปหน้าให้สมส่วนสวยงามขึ้นได้มาก รวมถึงทำให้ปัญหาในการบดเคี้ยวอาหารลดลงด้วย
สรุปแล้วการจัดการกับฟันคุด หน้าเรียวจริงไหม?
จะเห็นว่า ไม่ว่าการถอนฟันคุด การผ่าฟันคุด หรือการจัดฟันในผู้ใหญ่ ล้วนแล้วแต่ไม่สามารถแก้ไข หรือปรับรูปหน้าได้ให้เรียวเล็กลงได้ เพราะการรักษาที่กล่าวมาข้างต้นนั้นเป็นการรักษาที่ไม่ได้ออกแบบมาโดยเฉพาะเกี่ยวกับความสวยงามของใบหน้าเป็นหลัก หากความต้องการของคุณคือการปรับเปลี่ยนคาง จมูก หรือรูปร่างของใบหน้า การทำศัลยกรรมตกแต่งแบบต่างๆ จะสามารถแก้ปัญหาของคุณได้ตรงวัตถุประสงค์กว่า
อย่างไรก็ตามโรคทางทันตกรรมก็ไม่ควรมองข้าม เพราะอาจนำมาซึ่งปัญหา หรือผลข้างเคียงต่างๆ ที่น่าปวดหัวตามมาได้ คุณควรเข้ารับการรักษาโดยเร็ว อย่าปล่อยทิ้งไว้ หากคุณมีคำถามสงสัย หรือต้องการสอบถามเพิ่มเติม สามารถติดต่อเราเพื่อทำนัดเข้ามาปรึกษากับทันตแพทย์ของ Smile Seasons ได้โดยไม่มีค่าใช้จ่าย
- Wisdom teeth., Available from: https://www.betterhealth.vic.gov.au/health/conditionsandtreatments/wisdom-teeth
- Wisdom Teeth: Why Do We Have Them Anyway?., Available from: https://my.clevelandclinic.org/health/body/23223-wisdom-teeth
- What You Should Know About Wisdom Teeth., Available from: https://www.webmd.com/oral-health/ss/slideshow-wisdom-teeth
- What are Wisdom Teeth?., Available from: https://www.news-medical.net/health/What-are-Wisdom-Teeth.aspx
ตรวจบทความโดย
ทพญ.เบญจพร วรปาณิ
ประกาศนียบัตรบัณฑิตสาขาศัลยศาสตร์ช่องปากและแม็กซิลโลเฟเชียล ม.มหิดล
ทันตแพทยศาสตร์ ม.เชียงใหม่ (เกียรตินิยมอันดับ 2)
รีวิวจากคนไข้ของเรา
โปรโมชั่นอื่นๆ
กัดลิ้นตัวเองเป็นแผล ภัยใกล้ตัวที่ไม่ควรมองข้าม
การกัดลิ้นตัวเอง อาจกลายเป็นปัญหาสุขภาพที่ไม่ควรมองข้าม วันนี้เราจึงมีข้อมูลดี ๆ เกี่ยวกับสาเหตุ อาการ และวิธีรักษาอาการกัดลิ้นตัวเองมาฝากกัน
มีกลิ่นปากควรทำอย่างไร?
หลายคนอาจสงสัยว่ากลิ่นปากเกิดจากอะไร และเราจะมีวิธีป้องกันหรือรักษาอาการนี้อย่างไร วันนี้เรามีคำตอบ พร้อมแนะนำวิธีดูแลช่องปากให้ห่างไกลจากปัญหากลิ่นปาก
รวมทุกเรื่องที่ต้องรู้เกี่ยวกับฟันเขี้ยว
วันนี้เราจะพามาทำความรู้จักกับฟันเขี้ยวกันให้มากขึ้น พร้อมทั้งหน้าที่ ความสำคัญ ปัญหาที่อาจเกิดขึ้น และวิธีการดูแลรักษาฟันเขี้ยวให้แข็งแรงอยู่กับเราได้อย่างยาวนาน
แปรงฟันแห้ง ช่วยป้องกันฟันผุได้มากกว่าเดิม
วันนี้เราจะมาไขข้อสงสัยกันว่าการแปรงฟันแห้งคืออะไร และมีข้อดีอะไรบ้าง เพื่อจะได้ปรับเปลี่ยนวิธีแปรงฟันให้เหมาะสม รักษาสุขภาพฟันให้แข็งแรงได้ยาวนาน
บัตรทองทำฟันฟรี thankyou
คืนชีวิตใหม่ให้กับฟันของคุณด้วยทันตกรรรมรากเทียม พร้อมครอบฟันในราคาพิเศษ เพียง 29,000 บ. (ผ่อนชำระสองครั้ง) จากปกติ 55,000
มีบัตรทอง ทำฟันฟรีได้ที่ Smile Seasons – โครงการใหม่ 2567
รู้หรือไม่? ตอนนี้มีบัตรทอง ทำฟันได้ฟรี 3 ครั้งต่อปี – ไม่ต้องรอคิวที่ รพ. ไม่ต้องสำรองจ่าย อยากรู้ว่าต้องทำอย่างไร เบิกค่ารักษาอะไรได้บ้าง กดอ่านได้เลย
