ฟันตาย ฟันเสียเกิดจากอะไร อันตรายไหม แก้ไขยังไงดีโดยไม่ต้องถอน
คุณรู้หรือไม่ว่าฟันตายได้เหมือนกันกับอวัยวะอื่นๆ ในร่างกาย ถึงแม้ว่าชั้นเคลือบฟันจะประกอบไปด้วยแร่ธาตุ และไม่มีเซลล์ที่มีชีวิต แต่เนื้อฟัน และโพรงประสาทด้านในตัวฟันนั้นเต็มไปด้วยเส้นเลือดฝอย และเส้นประสาท และถือเป็นเซลล์ที่มีชีวิต ในบทความนี้ Smile Seasons จะพาคุณไปทำความรู้จักกับสาเหตุของฟันตาย อาการที่บ่งบอก วิธีและตัวเลือกในการรักษาของภาวะฟันตาย รวมถึงผลกระทบเกี่ยวกับสุขภาพของคุณที่จะตามมา
ฟันตายคืออะไร
ฟันตาย คือการเสื่อมสภาพ หรือความเสียหายของเซลล์ที่อยู่ในชั้นโพรงประสาทฟัน ซึ่งเป็นส่วนที่อยู่ในสุดของฟัน เซลล์ในชั้นนี้จะมีชีวิต และถูกหล่อเลี้ยงโดยเส้นเลือดฝอย รวมทั้งเส้นประสาทมากมาย ต่างจากชั้นเคลือบฟันที่อยู่ด้านนอกที่ประกอบไปด้วยแร่ธาตุ หากเกิดอันตรายต่อเนื้อเยื่อในโพรงประสาทฟันก็สามารถทำให้เลือดรวมทั้งออกซิเจนที่มาเลี้ยงเซลล์เหล่านั้นลดลง และทำให้เกิดฟันตายตามมาได้
สาเหตุและปัจจัยที่ทำให้เกิดฟันตาย
ฟันตายนั้นมีหลายสาเหตุและปัจจัยที่หลากหลาย ตัวอย่างได้แก่
- ฟันผุที่ไม่ได้รับการรักษา – หากคุณละเลยปล่อยให้ฟันผุกัดกินลึกลงเรื่อยๆ จนถึงชั้นโพรงประสาทฟัน แบคทีเรียก่อโรคอาจเล็ดลอดเข้าไปก่อให้เกิดการอักเสบ ติดเชื้อของเนื้อเยื่อในโพรงประสาทฟัน และคลองรากฟัน จนทำให้เกิดฟันตายได้
- อุบัติเหตุ – ฟันที่ถูกกระแทกอย่างรุนแรง ทั้งจากการเล่นกีฬา หกล้ม หรืออุบัติเหตุอื่นๆ สามารถทำให้เส้นเลือดและเส้นประสาทในโพรงประสาทฟันเสียหายจนเกิดฟันตายได้
- ฟันร้าวหรือแตก – ฟันร้าว หรือแตกหักที่ลึกจนถึงโพรงประสาทฟัน จะทำให้เกิดรูติดต่อให้แบคทีเรียจากภายนอกเล็ดลอดเข้าไปก่อการอักเสบภายในตัวฟันได้
- การรักษารากฟัน และการรักษาทันตกรรมอื่นๆ – การรักษาทางทันตกรรม โดยเฉพาะการรักษาที่มีการกรอฟัน หรือบริเวณที่รักษาใกล้กับโพรงประสาทฟัน สามารถก่อความเสียหายต่อเนื้อเยื่อได้
- โรคปริทันต์ขั้นรุนแรง การติดเชื้อ หรือหนองที่อยู่ใกล้เคียงกับรากฟัน
ลักษณะและอาการของฟันตาย
การเกิดฟันเสีย หรือฟันตายขึ้นนั้น มักจะมีความผิดปกติเกิดขึ้นอย่างเห็นได้ชัด โดยเราสามารถสังเกตลักษณะและอาการของฟันตายเบื้องต้นได้ ดังนี้
- การเปลี่ยนสี
ฟันที่ตายแล้วอาจมีสีที่เปลี่ยนไป โดยมีสีเหลือง สีเทา หรือสีน้ำตาล ซึ่งเราสามารถสังเกตเห็นได้ชัดเจนเมื่อเทียบกับฟันซี่ข้างเคียง
- มีการตอบสนองที่น้อยลง
ฟันที่ตายแล้วมักจะสูญเสียความไวต่ออุณหภูมิ ซึ่งหมายความว่าฟันจะไม่ตอบสนองต่อสิ่งเร้าไม่ว่าจะเป็นอุณหภูมิร้อน หรือเย็นอีกต่อไป เนื่องจากเส้นประสาทในเนื้อเยื่อฟันไม่ทำงานอีกต่อไป
- มีอาการปวดตั้งแต่ระดับน้อยจนถึงมาก
ในช่วงแรกของการอักเสบติดเชื้อ คุณอาจมีอาการปวดฟันได้ อาการปวดอาจเป็นมากขึ้นขณะเคี้ยวอาหาร แต่หากไม่ได้รับการรักษาที่ถูกต้อง และทันท่วงที เมื่อฟันตายแล้ว คุณอาจไม่รู้สึกเจ็บปวด แต่การอักเสบและติดเชื้อยังมีอยู่
- มีกลิ่นปาก
สาเหตุส่วนใหญ่ที่ทำให้เกิดภาวะฟันตาย เช่น โรคปริทันต์อักเสบ ฟันผุลึก เหงือกอักเสบรุนแรง ล้วนแล้วแต่เป็นโรค หรือภาวะที่สามารถทำให้มีกลิ่นปากได้
- เกิดอาการบวมและติดเชื้อ
ในบางกรณี เมื่อฟันเกิดการติดเชื้ออาจส่งผลให้เกิดอาการเหงือกบวม หรือมีหนองได้
หากคุณเริ่มสังเกตเห็นความผิดปกติของฟันเหล่านี้ คุณควรรีบพบทันตแพทย์ และทำการวินิจฉัยถึงสาเหตุ และทำการรักษาโดยทันที เพื่อไม่ให้ส่งผลกระทบเรื้อรังจนต้องสูญเสียฟันไปในที่สุด
ผลกระทบของฟันตายต่อระบบสุขภาพทั่วไป
การปล่อยภาวะฟันตายนี้ไว้โดยไม่เข้ารับการรักษา นอกจากจะส่งผลกระทบทางตรงต่อสุขภาพช่องปากแล้ว ยังอาจส่งผลกระทบทางอ้อมต่อสุขภาพโดยรวมได้ ดังนี้
1.ความเสี่ยงในการติดเชื้อ
ฟันที่ตายแล้วอาจกลายเป็นแหล่งที่มาของการติดเชื้อได้ เนื่องจากแบคทีเรียสามารถแพร่กระจายและเข้าไปทำลายเนื้อเยื่อโดยรอบ ซึ่งอาจก่อให้เกิดปัญหาฟันผุ มีหนอง เกิดการติดเชื้อบริเวณเหงือก หรือเกิดปัญหาสุขภาพช่องปากที่ลุกลามมากขึ้น
2.ความเจ็บปวดและไม่สบายตัว
การเกิดฟันเสียหรือฟันตายนั้นนอกจากจะทำให้เรารู้สึกไม่สบายตัวแล้ว หากเกิดการอักเสบหรือติดเชื้อขึ้นก็อาจทำให้เกิดอาการปวดขึ้นได้เช่นกัน
3.ส่งผลต่อบุคลิกภาพและความมั่นใจ
นอกจากแบคทีเรียที่สะสมอยู่บริเวณฟันตายนั้นจะส่งผลให้สีของฟันที่เปลี่ยน หรือลมหายใจมีกลิ่น ซึ่งส่งผลต่อบุคลิกภาพ และทำให้คนไข้ขาดความมั่นใจ หรือรู้สึกกังวลใจเมื่อต้องพบปะผู้คนได้
4. ส่งผลต่อการเคี้ยวและการพูด
การเกิดฟันตายจะทำให้คนไข้รู้สึกเจ็บในขณะที่เคี้ยวอาหาร และในบางกรณีอาจส่งผลต่อความชัดเจนในการพูดด้วย
5.ส่งผลลุกลามไปยังปัญหาสุขภาพด้านอื่นๆ
หากเราปล่อยฟันตายทิ้งไว้โดยไม่รักษา อาจส่งผลกระทบไปยังสุขภาพด้านอื่นๆ ไม่ว่าจะเป็นโรคเหงือก การติดเชื้อทางเดินหายใจ โรคหัวใจ หรือโรคเบาหวานได้ด้วย
วิธีการรักษาและฟื้นฟูอาการฟันตาย
เมื่อถูกถึงวิธีการรักษาและฟื้นฟูฟันตาย คุณหมอจะพิจารณารักษาตามระดับความรุนแรงของอาการ ดังนี้
การรักษารากฟัน
การรักษารากฟัน เป็นการรักษาทันตกรรมเฉพาะทางในคนไข้ที่มีการอักเสบ หรือติดเชื้อเกิดขึ้นในบริเวณคลองรากฟัน โดยคุณหมอจะกรอเปิดช่องเพื่อกำจัดเอาเนื้อเยื่อที่มีการอักเสบติดเชื้อออกไป อาจมีการใส่ยาฆ่าเชื้อเข้าไปในโพรงประสาทฟันร่วมด้วย การรักษามักต้องทำหลายครั้ง เมื่อการอักเสบ ติดเชื้อหายไปหมดแล้ว คุณหมอจะบูรณะฟันขึ้นมาใหม่ด้วยการอุดฟัน หรือทำครอบฟัน ขึ้นอยู่กับปริมาณเนื้อฟันที่เหลืออยู่ การรักษารากฟันมักก่อให้เกิดฟันตายตามมา เนื่องจากมีการเข้าไปทำการรักษาในโพรงประสาทฟัน
ถอนฟัน
สำหรับผู้ป่วยที่มีอาการติดเชื้อถึงขั้นรุนแรง ฟันร้าว หรือมีภาวะแทรกซ้อน หรือไม่สามารถใช้วิธีรักษารากฟันได้ คุณหมอจำเป็นจะต้องทำการถอนฟันเพื่อนำฟันที่ติดเชื้อออก ซึ่งหลังจากการถอนฟัน แนะนำให้ปรึกษาคุณหมอเกี่ยวกับทางเลือกในการเปลี่ยนฟันทดแทน เช่น การทำรากฟันเทียม การทำสะพานฟัน หรือฟันปลอม เป็นต้น
เฝ้าระวังและติดตามอาการ
ในกรณีที่ฟันตาย แต่อาการไม่รุนแรงและไม่ก่อให้เกิดภาวะแทรกซ้อน อาจปล่อยทิ้งไว้โดยยังไม่รับการรักษา แต่คอยเฝ้าระวัง ด้วยการสังเกตและติดตามดูอาการเป็นระยะ เพื่อให้แน่ใจว่าไม่มีอาการติดเชื้อหรือปัญหาอื่นๆ ตามมา
ทำอย่างไรจะไม่เกิดฟันตาย
อาการฟันเสียหรือฟันตายนั้นถือเป็นภัยอันตรายในช่องปากที่ไม่ควรละเลย ซึ่งการป้องกันและลดความเสี่ยงของการเกิดฟันตายนั้นสามารถทำได้ ดังนี้
- ตรวจสุขภาพฟันเป็นประจำ
การไปพบทันตแพทย์เพื่อตรวจสุขภาพฟันเป็นประจำ จะช่วยให้ตรวจพบและแก้ไขปัญหาทางทันตกรรมต่างๆ ได้ทันท่วงที ก่อนที่อาการต่างๆ จะลุกลามไปสู่จุดที่ทำลายเนื้อเยื่อฟัน หรือต้องสูญเสียฟันไปในที่สุด
- รักษาสุขภาพช่องปากอย่างเหมาะสม
ดูแลสุขอนามัยช่องปากด้วยการแปรงฟันอย่างน้อยวันละ 2 ครั้งด้วยยาสีฟันที่มีส่วนผสมของฟลูออไรด์ นอกจากนี้ยังควรใช้ไหมขัดฟันทำความสะอาดระหว่างฟันและแนวเหงือก รวมถึงใช้น้ำยาบ้วนปาก เพื่อช่วยควบคุมแบคทีเรียในปากร่วมด้วย
- หลีกเลี่ยงการรับประทานอาหารบางประเภท
จำกัดอาหารและเครื่องดื่มจำพวกที่มีน้ำตาลและเป็นกรด เนื่องจากอาจทำให้เกิดการระคายเคืองที่เนื้อเยื่อในช่องปาก และกัดกร่อนชั้นผิวเคลือบฟัน จนทำให้เกิดฟันผุได้
- ห้ามใช้ฟันกัดของแข็ง หรือเปิดฝาขวดที่เป็นโลหะ
การใช้ฟันเปิดบรรจุภัณฑ์ ขวด หรือวัตถุอื่นๆ เช่น ฝาขวดเบียร์ ฝาขวดโซดา นั้นอาจทำให้ฟันเกิดความเสียหายและได้รับบาด จนถึงขั้นฟันบิ่น ฟันแตก ฟันหัก ฟันสึก หรือฟันตายได้
- หลีกเลี่ยงการสูบบุหรี่
การสูบบุหรี่นั้นเป็นพฤติกรรมที่เพิ่มความเสี่ยงต่อการเป็นโรคเหงือกและปัญหาอื่นๆ เกี่ยวกับฟันได้ เพราะฉะนั้นการเลิก หรือหลีกเลี่ยงผลิตภัณฑ์เหล่านี้จะมีประโยชน์ต่อสุขภาพช่องปากโดยรวมมากกว่า
การป้องกันไม่ให้เกิดฟันตายนั้นจะต้องดูแลผสานกันระหว่างสุขอนามัยช่องปากที่ดี การดูแลทันตกรรมเป็นประจำ และการป้องกันเพื่อหลีกเลี่ยงการบาดเจ็บจากพฤติกรรมที่เป็นอันตรายควบคู่กันไป เพื่อสุขภาพช่องปากที่ดีและฟันที่แข็งแรง
สรุป
ฟันตาย เป็นอีกหนึ่งภาวะที่อันตรายภายในช่องปากที่ไม่ควรมองข้าม เพราะนอกจากจะส่งผลกระทบต่อสุขภาพช่องปากแล้ว ยังอาจเกิดภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้นและรักษาสุขภาพโดยรวมได้ด้วย
การเลือกวิธีการรักษาขึ้นอยู่กับปัจจัยหลายประการ รวมถึงสภาพของฟัน การติดเชื้อ และสุขภาพช่องปากโดยรวมของผู้ป่วย สิ่งสำคัญก็คือต้องปรึกษาทันตแพทย์เพื่อประเมินสภาพเฉพาะของฟันที่ตายแล้วและวางแผนการรักษาที่เหมาะสมที่สุด เพราะการรักษาอย่างทันท่วงทีเป็นสิ่งสำคัญอย่างมากในการป้องกันภาวะแทรกซ้อน รวมถึงการแพร่กระจายของการติดเชื้อไปยังเนื้อเยื่อโดยรอบและฟันอื่นๆ
หากคุณมีคำถามสงสัย หรือต้องการสอบถามข้อมูลเพิ่มเติม สามารถติดต่อเรา และทำนัดเข้ามาปรึกษากับทันตแพทย์ของ Smile Seasons เพื่อพูดคุยเกี่ยวกับขั้นตอน วิธีการรักษา รวมทั้งพูดคุยเกี่ยวกับผลข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้นก่อนจะตัดสินใจทำรากฟันเทียม ได้โดยไม่มีค่าใช้จ่าย
นัดพบทันตแพทย์จากคลินิกหมอฟัน Smile Seasons จาก 7 สาขาใกล้รถไฟฟ้า
สำหรับผู้ที่สนใจเข้าพบคุณหมอที่คลินิกทันตกรรม Smile Seasons เพื่อตรวจสุขภาพฟันและรับบริการต่าง ๆ สามารถติดต่อได้ที่ช่องทางเหล่านี้
คลินิกหมอฟัน Smile Seasons มีให้คุณเลือกใช้บริการมากถึง 7 สาขา ได้แก่ สาขาสนามเป้า อนุสาวรีย์ชัย, สาขาอโศกทาวเวอร์, สาขาเมเจอร์รัชโยธิน, สาขาอ่อนนุช สาขาท่าพระ ทั้งยังมีอีก 2 สาขาใหม่ที่เตรียมเปิดให้บริการในปลายปีนี้ นั่นคือสาขาสีลม และสาขาราชพฤกษ์ (เซ็นทรัล Westville)
Facebook : smileseasons.dc
Line : @smileseasons.dc
E-mail : smileseasons.dc@gmail.com
Tel : 02-114-3274
ตรวจบทความโดย
ทพญ.ณัตตยา รุ่งเจริญพร (คุณหมอต๋า)
ปริญญาโท วิทยาเอนโดดอนต์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
ทันตแพทยศาสตร์ ม.ธรรมศาสตร์ (เกียรตินิยมอันดับ 2)
รีวิวจากคนไข้ของเรา
โปรโมชั่นอื่นๆ
ฟันผุ จุดเริ่มต้นของหลายปัญหาทันตกรรม จะรักษาอย่างไรดี
ฟันผุ เรื่องเล็กที่ไม่เล็กอย่างที่คิด คุณหมอพาคุณมาเรียนรู้ทุกซอกทุกมุมเกี่ยวกับฟันผุ ตั้งแต่ สาเหตุ อาการ วิธีป้องกัน ตัวเลือกการรักษา รวมถึงค่าใช้จ่าย
พิมพ์ปากที่บ้าน เชื่อมคุณกับคลินิกทันตกรรมด้วยเทคโนโลยี
อยากยิ้มสวย แต่ก็ขี้เกียจฝ่ารถติด ไปนั่งรอที่คลินิก จะดีกว่าไหม? ถ้าคุณสามารถจัดฟันใส ทำรีเทนเนอร์ หรือฟอกสีฟัน ได้จากที่บ้านโดยไม่ต้องเสียเวลามาที่คลินิก
เคลียร์ช่องปากก่อนจัดฟันคืออะไร ต้องทำอะไรบ้าง ราคาเท่าไหร่ จำเป็นไหม
อยากจัดฟันทำไมต้องเคลียร์ช่องปากก่อน จัดฟันไปก่อนได้ไหม มีขั้นตอนและค่าใช้จ่ายเท่าไหร่ ตอบทุกคำถามเกี่ยวกับการเคลียร์ช่องปาก การรักษาที่คุณต้องทำก่อนเริ่มจัดฟัน
เสียวฟัน เป็นอาการของโรคใดได้บ้าง มีวิธีป้องกัน และรักษาได้อย่างไร
เสียวฟันเป็นหนึ่งในอาการเริ่มต้นของโรคทางทันตกรรมมากมาย หากคุณเป็นคนหนึ่งที่เสียวฟัน จะแปรงฟันหรือกินอะไรก็ไม่สะดวกเพราะปวดจี๊ดอยู่ตลอด บทความนี้เขียนมาเพื่อคุณ
ฟันแตก อุดฟันได้ไหม ต้องรักษารากฟันหรือเปล่า ค่าใช้จ่ายแพงไหม อ่านเลย
ฟันแตกเป็นปัญหาที่ทำให้เกิดความกังวลทั้งในด้านรูปลักษณ์ และสุขภาพในช่องปาก แต่จะต้องรักษาอย่างไร ค่าใช้จ่ายแพงไหม พบคำตอบได้ในบทความนี้
ฟันตาย ฟันเสียเกิดจากอะไร อันตรายไหม แก้ไขยังไงดีโดยไม่ต้องถอน
ฟันตาย เป็นภาวะอันตรายภายในช่องปากที่ไม่ควรละเลย มาดูกันว่า ฟันตายเกิดจากอะไร อัตรายแค่ไหม และจะแก้ไขด้วยวิธีไหนได้บ้าง