รำมะนาด หรือโรคปริทันต์ คืออะไร - พบกับทุกสิ่งที่คุณควรรู้ได้ที่นี่
รำมะนาด หรือศัพท์ทางทันตกรรมที่เรียกว่า โรคปริทันต์ เป็นโรคของโครงสร้าง และเนื้อเยื่อเกี่ยวพัน (connective tissue) รอบๆ ฟัน เป็นโรคที่พบได้บ่อย และเป็นหนึ่งในสาเหตุหลักของการสูญเสียฟันธรรมชาติ รำมะนาด หรือโรคปริทันต์เกิดขึ้นจากการสะสมของเชื้อแบคทีเรีย ซึ่งก่อให้เกิดการอักเสบติดเชื้อที่เนื้อเยื่อปริทันต์รอบๆ ฟัน ซึ่งมีบทบาทสำคัญต่อสุขภาพของฟันและช่องปากของคุณ การดูแลสุขอนามัยช่องปากที่ดีด้วยการแปรงฟัน การใช้ไหมขัดฟันอย่างสม่ำเสมอ และการขูดหินปูนทุก 6 เดือน สามารถป้องกันรำมะนาด หรือโรคปริทันต์ได้
โรครำมะนาด เกิดจากอะไร
โรครำมะนาด เป็นหนึ่งในอาการเหงือกอักเสบที่มีความรุนแรง มีสาเหตุเริ่มต้นจากการทำความสะอาดฟันและช่องปากไม่ดีพอจนทำให้เกิดการสะสมของเชื้อแบคทีเรีย แต่ก็มีปัจจัยอื่นๆ ที่ก่อโรคได้ ยกตัวอย่าง เช่น
คราบจุลินทรีย์ และแบคทีเรีย
แผ่นฟิล์มเหนียวๆ ซึ่งประกอบไปด้วย แบคทีเรีย เศษอาหาร และของเสีย ซึ่งหากไม่ได้รับการกำจัดอย่างสม่ำเสมอ ก็สามารถสะสมและกระตุ้นการตอบสนองของร่างกาย ทำให้เกิดการอักเสบ ติดเชื้อตามมาได้
สุขภาพช่องปากไม่ดี
กิจวัตรประจำวันอย่างการแปรงฟันอย่างน้อยวันละ 2 ครั้ง และการใช้ไหมขัดฟันก่อนนอน นับเป็นการป้องกันโรครำมะนาดที่ดีที่สุด เนื่องจากเป็นการขจัดคราบจุลินทรีย์ และแบคทีเรียซึ่งเป็นปัจจัยก่อโรคที่สำคัญ นอกจากนั้นคุณควรเข้ารับการขูดหินปูนทุกๆ 6 เดือนอีกด้วย
ปัจจัยเสี่ยงอื่นๆ
- การสูบบุหรี่ – บุหรี่ลดความสามารถของระบบภูมิคุ้มกัน และขัดขวางการไหลเวียนของเลือดไปยังเหงือก และเนื้อเยื่อปริทันต์ ทำให้เสี่ยงต่อการเกิดโรครำมะนาดมากยิ่งขึ้น
- การเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมน – การตั้งครรภ์ วัยหมดประจำเดือน (Menopause) และวัยรุ่น สามารถเปลี่ยนแปลงระดับฮอร์โมนเพิ่มความเสี่ยงต่อการติดเชื้อของเหงือก
- โรคประจำตัวบางอย่าง – เบาหวาน, การติดเชื้อ HIV, โรคที่ส่งผลต่อระบบภูมิคุ้มกัน
- ยา – ยาบางชนิดเช่น ยากันชัก ยาควบคุมภูมิคุ้มกัน ยาลดความดัน Dilantin สามารถทำให้เหงือกเติบโตมากผิดปกติ และยากลุ่มที่สามารถทำให้ปากแห้ง
อาการของโรครำมะนาด
สำหรับอาการของโรครำมะนาดนั้น สามารถแบ่งออกตามลักษณะและความรุนแรงของโรคได้ 4 ระยะ ดังนี้
ระยะที่1: เหงือกเริ่มอักเสบมีสีแดงขึ้น ขอบเหงือกบวมไม่สนิทกับคอฟัน อาจมีเลือดออกขณะแปรงฟัน ในระยะนี้ยังสามารถทำความสะอาดและกำจัดคราบแบคทีเรียได้ด้วยการแปรงฟันและใช้ไหมขัดฟันร่วมด้วย
ระยะที่2: เหงือกอักเสบจะบวมและมีสีแดงคล้ำขึ้น ตัวเหงือกเริ่มแยกตัวจากฟัน ร่องเหงือกรอบฟันจะลึกขึ้น เนื่องจากมีการสะสมของแผ่นคราบแบคทีเรียมากขึ้น และไม่สามารถกำจัดได้ด้วยการแปรงฟัน ในระยะนี่จะเริ่มมีการทำลายในส่วนของกระดูกหุ้มรากฟัน จึงจำเป็นต้องไปพบคุณหมอ เพื่อขูดหรือกำจัดหินน้ำลายออก
ระยะที่3: หินน้ำลายจะจับตัวหนาขึ้น และขยายไปตามรากฟันลึกลงไปในเหงือก ในระยะนี้กระดูกหุ้มรากฟันจะถูกทำลาย เหงือกจะร่น ฟันเริ่มโยกเจ็บปวดขณะเคี้ยวอาหาร ทำให้อาจมีเลือกออก มีหนอง หรือมีกลิ่นปากรุนแรงได้
ระยะที่4: ระยะนี้เป็นระยะที่มีอาการรุนแรงที่สุด โดยมักจะเกิดฝี หรือหนองที่บริเวณเหงือก ทำให้เหงือกบวม และอาจบวมขยายไปจนถึงใบหน้า คนไข้จะรู้สึกปวดฟันมาก และฟันโยกมากขึ้นจนไม่สามารถเคี้ยวอาหารได้ และต้องถอนฟันไปในท้ายที่สุด
วิธีการวินิจฉัยโรครำมะนาด
สำหรับการวินิจฉัยโรครำมะนาดนั้นก่อนอื่นทันตแพทย์จะทำการ ซักประวัติของคนไข้ ไม่ว่าจะเป็นโรคประจำตัวและปัจจัยเสี่ยงต่างๆ เช่น โรคเบาหวาน คนไข้ที่มีน้ำลายน้อย หรือพฤติกรรมการสูบบุหรี่เป็นต้น
จากนั้นจึงจะทำการตรวจสุขภาพช่องปาก เพื่อประเมินว่าเหงือกมีอาการอักเสบในตำแหน่งใดบ้าง รวมถึงการตรวจประเมินร่องลึกปริทันต์ เพื่อประเมินปริมาณกระดูกรอบๆ ว่าหินน้ำลายได้สร้างความเสียหายให้กับกระดูกรองรับรากฟันมากน้อยแค่ไหน
ในขั้นตอนสุดท้ายของการวินิจฉัย คุณหมอจึงจะทำการถ่ายภาพ X-ray เพื่อประเมินสภาพกระดูกรองรับรากฟันที่เหลืออยู่โดยละเอียด เพื่อวางแผนการรักษาต่อไป
สามารถรักษาให้หายขาดได้หรือไม่
เราสามารถรักษาโรครำมะนาดได้ 2 รูปแบบ คือ
การรักษาแบบไม่ต้องผ่าตัด และต้องเข้ารับการผ่าตัด โดยการรักษาแต่ละแบบมีรายละเอียด ดังนี้
การรักษาแบบไม่ต้องผ่าตัด
- การขูดหินปูน
การขูดหินปูนเป็นการกำจัดคราบสกปรก หรือหินน้ำลายที่เกาะอยู่บริเวณร่องเหงือกและใต้เหงือกที่ลึกลงไป เหมาะกับการรักษาโรครำมะนาดในระยะที่ 2 ที่มีการสะสมของคราบแบคทีเรียที่ไม่สามารถกำจัดออกได้ด้วยการแปรงฟัน
- การเกลารากฟัน
สำหรับการรักษาด้วยการเกลารากฟันนี้เป็นการกำจัดคราบหินน้ำลายและคราบจุลินทรีย์ที่ยึดติดแน่นลึกลงไปในผิวรากฟันออก เพื่อให้เนื้อเยื่อเหงือกสามารถกลับมายึดติดแน่นติดกับผิวฟันได้เหมือนเดิม ซึ่งโดยปกติแล้วการเกลารากฟันจะต้องฉีดยาชาร่วมด้วย
การรักษาด้วยการผ่าตัด
หากคุณหมอพิจารณาแล้วว่ามีการละลายของกระดูกหุ้มรากฟันไปมาก และไม่สามารถรักษาด้วยการขูดหินปูนได้แล้ว ก็จำเป็นต้องรักษาด้วยวิธีการผ่าตัดแทน เพื่อสร้างเส้นใยเหงือก เอ็นยึด และกระดูกเบ้าฟันที่แข็งแรง และให้ร่องเหงือกตื้นขึ้น
การพิจารณาตัวเลือกในการรักษาขึ้นอยู่กับความรุนแรงของโรคปริทันต์ หรือรำมะนาดด้วย กรณีที่การอักเสบรุนแรง และเนื้อเยื่อปริทันต์ถูกทำลายไปมาก และคุณหมอพิจารณาว่าการรักษาไม่สามารถฟื้นฟูเนื้อเยื่อปริทันต์ให้กลับไปอยู่ในสภาวะปกติได้ คุณอาจจำเป็นต้องถอนฟัน และเข้ารับการบูรณะฟันด้วยวิธีอื่นๆ เช่นการใส่รากฟันเทียม การทำสะพานฟัน หรือทำฟันปลอม
ระยะเวลาที่ใช้ในการโรครำมะนาด
ในความเป็นจริงแล้วโรครำมะนาดใช้เวลารักษาไม่นานอย่างที่คิด แต่เป็นโรคที่ต้องรักษาอย่างต่อเนื่องและต้องมีการติดตามผลตลอดทุกๆ 3-6 เดือน เพื่อประเมินความรุนแรงของโรค รวมถึงต้องดูแลการทำความสะอาดช่องปากอย่างถูกต้องและสม่ำเสมอด้วย
วิธีป้องกันการเกิดโรครำมะนาด
เราสามารถการป้องกันโรครำมะนาดได้โดย การแปรงฟันให้สะอาด ใช้อุปกรณ์ในการทำความสะอาดที่เหมาะสมกับลักษณะช่องปากเพิ่มเติม เพราะแปรงสีฟันเพียงอย่างเดียว มีข้อจำกัดไม่สามารถเข้าถึงซอกฟัน หรือร่องเหงือกได้ โดยอาจจะเลือกใช้ไหมขัดฟัน หรือแปรงซอกฟันเพิ่มเติม รวมถึงไปขูดหินปูนสม่ำเสมอตามช่วงเวลาที่คุณหมอแนะนำ
สรุป
โรคปริทันต์ หรือโรครำมะนาดนี้มักจะดำเนินไปอย่างค่อยเป็นค่อยไป กว่าที่คนไข้จะรู้ตัว แบคทีเรียก็เข้าทำลายอวัยวะรอบๆ ตัวฟันจนอาจจะทำให้เกิดการสูญเสียฟันได้ โดยอาการของโรคจะแบ่งเป็น 4 ระยะ ตามระดับตวามรุนแรงของอาการและความเสียหายที่เกิดขึ้น ซึ่งสามารถรักษาได้ด้วยวิธีการขูดหินปูน เกลารากฟัน หรือผ่าตัด และเมื่อรักษาหายแล้วคนไข้ก็จำเป็นต้องดูแลทำความสะอาดสุขภาพในช่องปากให้ดีเป็นประจำและตรวจเช็กสุขภาพช่องปากกับทันตแพทย์อย่างสม่ำเสมอ เพื่อป้องกันให้ฟันอยู่กับเราได้นานที่สุด
หากคุณมีคำถามสงสัย หรือต้องการสอบถามข้อมูลเพิ่มเติม สามารถติดต่อเรา และทำนัดเข้ามาปรึกษากับทันตแพทย์ของ Smile Seasons เพื่อพูดคุยเกี่ยวกับขั้นตอน วิธีการรักษา รวมทั้งพูดคุยเกี่ยวกับผลข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้นก่อนจะตัดสินใจทำรากฟันเทียม ได้โดยไม่มีค่าใช้จ่าย
นัดพบทันตแพทย์จากคลินิกหมอฟัน Smile Seasons จาก 7 สาขาใกล้รถไฟฟ้า
สำหรับผู้ที่สนใจเข้าพบคุณหมอที่คลินิกทันตกรรม Smile Seasons เพื่อตรวจสุขภาพฟันและรับบริการต่าง ๆ สามารถติดต่อได้ที่ช่องทางเหล่านี้
คลินิกหมอฟัน Smile Seasons มีให้คุณเลือกใช้บริการมากถึง 7 สาขา ได้แก่ สาขาสนามเป้า อนุสาวรีย์ชัย, สาขาอโศกทาวเวอร์, สาขาเมเจอร์รัชโยธิน, สาขาอ่อนนุช สาขาท่าพระ ทั้งยังมีอีก 2 สาขาใหม่ที่เตรียมเปิดให้บริการในปลายปีนี้ นั่นคือสาขาสีลม และสาขาราชพฤกษ์ (เซ็นทรัล Westville)
Facebook : smileseasons.dc
Line : @smileseasons.dc
E-mail : smileseasons.dc@gmail.com
Tel : 02-114-3274
ตรวจบทความโดย
ทพญ.จิตพิชญา วิมลไชยจิต
"MSc(Clin) Dent in Periodontology, University of Manchester, UK (ปริญญาโท สาขาปริทันตวิทยา)
ทันตแพทยศาสตร์ ม.เชียงใหม่"
รีวิวจากคนไข้ของเรา
โปรโมชั่นอื่นๆ
สาเหตุหลักของการเกิดคอฟันสึก พร้อมวิธีรักษา
สาเหตุหลักของการเกิดคอฟันสึก พร้อมวิธีรักษา คอฟันสึก คือ ปัญหาที่หลายคนอาจมองข้าม แต่ส่งผลต่อความมั่นใจในการยิ้มและสุขภาพของช่องปากในระยะยาวเป็นอย่างมาก ซึ่งจะสามารถสังเกตได้จากรอยสึกบริเวณคอฟันที่ทำให้เหงือกดูร่น ร่วมกับมีอาการเสียวฟัน และในบางรายก็อาจส่งผลให้เคี้ยวอาหารได้ยากขึ้นอีกด้วย บทความนี้ Smile Seasons เลยจะพาคุณไปทำความเข้าใจถึงสาเหตุหลักของการเกิดคอฟันสึก พร้อมทั้งแนะนำวิธีการดูแลและรักษา เพื่อให้รอยยิ้มที่สวยงามและสุขภาพช่องปากที่ดีคงอยู่กับคุณได้อย่างยาวนาน คอฟันสึกคืออะไร คอฟันสึก มีชื่อเรียกหลายชื่อ ขึ้้นอยู่กับสาเหตุ (Abrasion, Erosion, Abfraction) เป็นภาวะที่ผิวเคลือบฟันบริเวณคอฟัน หรือบริเวณรอยต่อระหว่างตัวฟัน
การดูแลตัวเองเมื่อมีปัญหาฟันสึก
การดูแลตัวเองเมื่อมีปัญหาฟันสึก ฟันสึกเป็นปัญหาที่พบได้บ่อย ซึ่งเกิดจากความเสื่อมสภาพของสารเคลือบฟัน จนทำให้เห็นเนื้อฟันได้มากขึ้น จึงเกิดปัญหาฟันผุ ฝันแตก และมีอาการเสียวฟันตามมาได้ แต่ก็ไม่ต้องกังวลไป เพราะฟันสึกกร่อนเป็นปัญหาที่สามารถรักษาได้ โดยฟันของคุณยังคงแข็งแรง และใช้งานได้ตามปกติ เพียงแค่ให้ความสำคัญกับวิธีการดูแลรักษา เพื่อป้องกันไม่ให้ปัญหาฟันสึกนั้นลุกลามรุนแรงไปมากกว่าเดิม ซึ่งจะมีวิธีการดูแลรักษายังไงได้บ้างนั้น ไปดูกันเลย! ลักษณะของปัญหาฟันสึก สำหรับลักษณะของฟันที่จัดได้ว่ามีปัญหาฟันสึก สามารถสังเกตได้จากรูปทรงและผิวสัมผัสของฟันที่จะมีความเปลี่ยนแปลง แตกต่างไปจากฟันปกติที่มีสุขภาพแข็งแรง ดังนี้ ฟันสั้นลง หรือมีรูปร่างแปลกไปเมื่อเทียบกับฟันซี่อื่น ๆ รอบข้าง
วิธีรักษาฟันกรามแตก ก่อนสายเกินแก้
วิธีรักษาฟันกรามแตก ก่อนสายเกินแก้ ฟันกราม เป็นฝันที่ทำหน้าที่ในการบดเคี้ยวอาหารให้ละเอียด แต่หลายคนอาจต้องประสบกับปัญหาฟันกรามแตก จากสาเหตุต่าง ๆ เช่น การเคี้ยวของแข็ง ฟันสึกหรอ หรืออุบัติเหตุ ซึ่งเมื่อเกิดขึ้นแล้วจำเป็นที่จะต้องรักษาและแก้ไขทันที เพราะฟันกรามที่แตกเสียหายหรือฟันกรามแตกเป็นโพรง สามารถก่อให้เกิดปัญหาทางทันตกรรมอื่นๆ มากมาย และในบางโอกาสอาจทำให้เป็นอันตรายต่อร่างกายได้ ฟันกรามคืออะไร ทำหน้าที่อะไรบ้าง ฟันกราม คือ ฟันซี่ใหญ่ที่อยู่ลึกเข้าไปด้านในสุดของช่องปาก มีลักษณะผิวเรียบแต่ด้านบดเคี้ยวจะมีปุ่มนูนยื่นออกมาเล็กน้อย ทำหน้าที่หลักในการช่วยบดเคี้ยวอาหาร และช่วยให้การย่อยอาหารมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น
ปากแห้งเกิดจากอะไร พร้อมแชร์วิธีแก้ ก่อนเกิดปัญหาช่องปาก
ปากแห้งเกิดจากอะไร พร้อมแชร์วิธีแก้ ก่อนเกิดปัญหาช่องปาก ปัญหาปากแห้งอย่าคิดว่าเรื่องเล็ก เพราะอาการปากแห้ง ปากลอก หรือขอบปากแห้ง เป็นสัญญาณอันตรายที่เตือนให้เรารับรู้ถึงความผิดปกติที่เกิดขึ้นในร่างกายนั่นเอง ซึ่งอาการปากแห้งสามารถเกิดขึ้นได้จากสาเหตุหลายประการ ทั้งจากระบบอวัยวะภายใน และพฤติกรรมการใช้ชีวิต ถ้าอยากรู้ว่าปากลอกเกิดจากอะไรกันแน่ มาดูสาเหตุและวิธีแก้ไขไปพร้อมกันได้เลย สาเหตุที่ทำให้ปากแห้ง ปากแห้งเป็นอาการที่หลาย ๆ คนเคยเจอ อาการนี้อาจดูเหมือนเรื่องเล็กน้อย แต่จริง ๆ แล้วหากปล่อยให้ปากแห้งเรื้อรังสามารถส่งผลกระทบต่อคุณภาพชีวิตได้มากกว่าที่คิด นอกจากความรู้สึกไม่สบายในช่องปากแล้ว ปากแห้งยังอาจเป็นสัญญาณเตือนถึงปัญหาสุขภาพ
ขี้ฟัน ภัยร้ายทำลายสุขภาพช่องปาก
ขี้ฟัน ภัยร้ายทำลายสุขภาพช่องปาก ขี้ฟัน หรือคราบจุลินทรีย์ที่เกาะติดบนผิวฟัน เป็นปัญหาที่หลายคนอาจละเลย แต่รู้ไหมว่าการปล่อยให้ขี้ฟันสะสมมาก ๆ นาน ๆ เข้าอาจนำไปสู่ปัญหาสุขภาพช่องปากที่ร้ายแรง เช่น ฟันผุ เหงือกอักเสบ หรือแม้แต่มีกลิ่นปากแรงได้ แล้วขี้ฟันเกิดขึ้นได้อย่างไร? วันนี้ Smile Season เราจะพาทุกคนไปหาคำตอบกัน พร้อมแนะนำวิธีกำจัดขี้ฟันให้หมดไป เพื่อการมีสุขภาพฟันที่ดี บอกลาปัญหาในช่องปากไปได้เลย ขี้ฟันคืออะไร คราบพลัค หรือที่เรารู้จักกันในชื่อ
ลิ้นเป็นฝ้าขาว ภัยใกล้ตัวที่ไม่ควรมองข้าม
ลิ้นเป็นฝ้าขาว ภัยใกล้ตัวที่ไม่ควรมองข้าม ลิ้นเป็นฝ้าขาว เป็นภาวะที่พบได้บ่อย โดยลิ้นมีลักษณะเหมือนมีฟิล์มสีขาวเคลือบอยู่ด้านบน มักไม่มีอันตราย แต่อาจเป็นอาการของโรคประจำตัวบางอย่าง และอาจบ่งบอกว่าสุขอนามัยช่องปากของคุณมีปัญหา ในบางโอกาสอาจแสดงถึงภาวะที่รุนแรงมากขึ้นเช่น Oral thush หรือ Leukoplakia ซึ่งควรต้องได้รับการตรวจรักษาโดยคุณหมอทันที เพื่อหาสาเหตุที่แท้จริง วันนี้คุณหมอประจำ Smile Seasons มาให้ข้อมูลทุกเรื่องที่คุณควรต้องรู้เกี่ยวกับลิ้นเป็นฝ้าขาว ลิ้นเป็นฝ้าขาวคืออะไร ลิ้นเป็นฝ้าสีขาว คือ อาการผิดปกติของลิ้นที่จะมีคราบสีขาวแผ่กระจายอยู่ทั่ว บางคนอาจมีตุ่มที่ลิ้นด้วย โดยคราบสีขาวนั้นก็มาจากเชื้อแบคทีเรียและเซลล์ที่ตายแล้ว